Het Centraal Joods Overleg (CJO) heeft met verbijstering gekeken naar Een gitzwarte nacht, een uitzending van het programma Medialogica van omroeporganisatie Human (uitgezonden op 20 december jl.). De eenzijdige en suggestieve berichtgeving, evenals het weglaten en verdraaien van feiten, roepen ernstige vragen op over de doelstellingen van de programmamakers. Dat de publieke omroep ruimte biedt aan dit soort activistische en polariserende programma’s is zeer zorgwekkend. In de documentaire wordt betoogd dat er, in de woorden van Al Jazeera-verslaggever Step Vaessen, in de nacht waarin in Amsterdam in georganiseerd verband Joden werden opgespoord, opgejaagd en mishandeld, “helemaal niks” aan de hand was. Er wordt geen woord gewijd aan de appgroepen met tientallen leden waarin expliciet werd opgeroepen om “op Jodenjacht” te gaan – zonder dat ook maar één deelnemer zich daartegen uitsprak. Evenmin is er in de 55 minuten durende documentaire aandacht voor de slachtoffers. Ook politie-informatie, gerechtelijke procedures – de rechtbank heeft benadrukt dat de ongeregeldheden ernstig waren en dat de verdachten een actieve rol hebben gespeeld in het aanzetten tot of plegen van geweld, vaak met een discriminatoir karakter gericht tegen Joden of Israëliërs -, rapporten en uitspraken over deze gebeurtenissen blijven buiten beeld. De reden hiervoor lijkt duidelijk: dit past niet binnen het frame waarin wordt betoogd dat er helemaal geen sprake was van de georganiseerde mishandeling van Joden in Amsterdam. Volgens de makers zou de berichtgeving daarover vooral een Israëlisch narratief zijn geweest dat door journalisten kritiekloos is overgenomen. Zo zou Reuters zich hebben gebaseerd op “informatie uit Israël” en zou “vrijwel iedereen in de reacties het verhaal van Israël hebben gevolgd”. Ook wordt verwezen naar de “propaganda-arm van de Israëlische regering” en naar de vermeende invloed van “de krachtige en machtige Israëlische propagandamachine”, die het verhaal van een pogrom in Amsterdam de wereld in zou hebben gebracht en geholpen door de “elite”.
In het verwrongen wereldbeeld van de makers is echter geen plaats voor een Joodse gemeenschap die zich grote zorgen maakt over het feit dat er in ons land openlijk wordt opgeroepen om op “Jodenjacht” te gaan en de daad bij het woord is gevoegd: er was daadwerkelijk sprake van een Jodenjacht en dat de politie niet in staat bleek een Jodenjacht te bestrijden. In de optiek van Human is deze angst niet authentiek, maar een instrument binnen een bredere Israëlische en anti-moslimagenda. Daarmee draagt deze documentaire bij aan een klimaat waarin de ervaringen van de Joodse gemeenschap worden genegeerd en de ernst van antisemitische dreiging wordt miskend.
Dat juist een programma dat zich presenteert als onderzoeks- en reflectieprogramma over media en beeldvorming de werkelijke impact en de diepe pijn die deze gebeurtenissen binnen de Joodse gemeenschap hebben veroorzaakt, ontkent of marginaliseert, is onbegrijpelijk en vraagt om serieuze reflectie bij de programmamakers.
